Müslüman Kardeşin Vazifeleri

Kardeşlikle ilgili görevler ve sorumluluklar: İslam’da kardeşlik, Müslümanları ve onların kalplerini birbirine bağlayan ilahi bir bağ olup Müslümanların Allah(celle celalehu) için birbirlerine yaklaşmaları ve kenetlenmeleridir. Bu kardeşlik, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) belittiği gibi bağların en sağlamıdır. “En sağlam iman bağı, Allah için birbirini sevmek ve Allah için birbirini sevmemektir.” (Buhari, İman 1; Ahmet b. Hanbel V/146)

Kardeşlik islam dininin islami toplum yapısını kurmada ve Müslümanlar arasındaki bağları sağlamlaştırmada kendisine önem verdiği manevi değerlerden birisidir.

İslami hareket herkesten daha fazla bu dostluğu derinleştirmeye muhtaçtır ki böylece bu hareket “taşları birbirine kenetli yalçın bir bina gibi sağlam olsun” veya “humma ve uykusuzluğa tutulan tek bir uzuv” gibi olsun. (Buhari, Salat 83)

Bu kardeşliğin İslam cemaatini oluşturmada kendisinden istenen rolü yerine getirmesi için, İslam dini, kardeşlik haklarını ve fiilen yapılması gereken ödevleri açıklamıştır. Bu hakların boş laflar ve zariyeler değil, mutlaka yapılması gereken ödevler ve yükümlülükler olduğunu pekiştirmiştir.

  • – İslam kardeşliği, Allah’a (c.c.) itaat etmeye yardımcı olur. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) şu hadisini tasdik eder: “Yüce Allah kimin hayrını dilerse ona iyi bir dost verir. Şayet bir şeyi unutursa kardeşi ona hatırlatır. Eğer bir şeyi hatırlatırsa dostu ona yardım eder.” (Ebu Davud, İmare 4)

Ömer b. Hattab (r.a.) da bu hususa işaret ederek şöyle demiştir: “Doğru arkadaşlarından ayrılma! Onların himayesinde yaşa. Çünkü onlar bollukta bir süs, musibet zamanlarında ise lüzumlu malzemeler gibidirler.”

  • – Kardeşlik canla verilen bir garantidir. Müslüman kardeşin ihtiyaçlarını hissetmek ve onları yerine getirmeye uğraşmak duygusudur. Hz. Peygamber (s.a.v.) bu hususta şöyle buyurmuştur : “Birinizin bir diğer Müslüman kardeşinin ihtiyacını gidermesi, -parmaklarını birleştirerek işaret etti- bu camimde iki ay itikafta kalmasından daha hayırlıdır.” (Hakim, Nisaburhi’den rivayet etmiş ve isnadının sahih olduğunu söylemiştir.)
  • Kardeşlik maddi yönden verilen garantidir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v.) bu hususta şöyle buyurmuştur: “Her kim, bir Müslüman kardeşinin dünya sıkıntılarından birini giderirse, yüce Allah (c.c.) buna karşılık onun kıyamet sıkıntılarından birini giderir. Kim, eli dar olan borçluya kolaylık gösterirse, Allah(c.c.) da dünya ve ahirette ona kolaylık gösterir. Her kim bir Müslümanın ayıbını örterse, Allah (c.c.) da dünya ve ahirette onun ayıbını örter. Bir kul din kardeşine yardımda bulundukça Allah’da (c.c.) ona yardım eder.” (Ebu Davud, Edeb 60)
  • Kardeşlik, en basitten en önemliye kadar bütün görevleri içine alan sosyal vazifelerdendir. Hz. Peygamber (s.a.v.) bu konuda şöyle buyurmuştur: “Müslümanın, Müslüman üzerindeki hakkı altı tanedir, Bunlar ; karşılaştığın zaman ona selam vermen, seni davet ettiği zaman gitmen, senden nasihat istediğinde ona nasihat etmen, aksırır da Allah’a hamdederse ona ‘Allah sana rahmet etsin’ demen, hastalandığında hatırını sorman ve vefatından sonra cenazesini kaldırmandır.” (Buhari, Cenaiz 2)
  • Kardeşlik; sempati, sevgi ve insanların birbiriyle yardımlaşmasıdır. Hz. Peygamber (s.a.v.) bu hususta şöyle buyuruyor : “Ashabım birbirinizle yardımlaşmayı kesmeyiniz, birbirine buğzetmeyiniz, birbirinize haset etmeyiniz, birbirinizden yüz çevirip ayrılmayınız. Ey Allah’ın kulları! Birbirinizle kardeş olunuz. Bir Müslümanın din kardeşini üç günden fazla bırakması (küs durması) helal değildir”. (Buhari, Nikhah 45)

Hz. Peygamber (s.a.v.) başka bir hadiste şöyle buyurmuşlardır : “Sakın iyilikten hiçbir şeyi küçük görme! İşte, velev ki mü’min kardeşini güler yüzle karşılama derecesinden hafif olsa bile” (Müslim, Birr 144). Başka bir hadiste ise Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “ Her iyilik bir sadakadır. Müslüman kardeşini gülümseyerek karşılaman ve kovandan onun kovasına su boşaltman da iyiliktendir.” (Tirmizi, Birr 36) Hz. Peygamber (s.a.v.) diğer bir hadiste şöyle buyurmuştur : “Birbirinize hediye veriniz ki, dostluğunuz artsın ve kalbinizdeki kini gidersin.” (Muvatta, Hüsnü’l Huluk 16)

6 – Kardeşlik gayret ve vefakarlıktır. Bu konuda Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur : “Kim din kardeşinin arzını gıyabında müdafaa ederse, Allah, (c.c.) kıyamet günü onu cehennem ateşinden uzaklaştırır.” (Ahmet b. Hanbel VI. 449-450) “Müslüman kişinin kardeşi için ardından ettiği dua makbuldür. Başının ucunda müvekkel bir melek vardır ki, o Müslüman kardeşine hayır dua ettikçe ona müvekkel olan melek, ‘Amin, istediğin gibisi senin için de olsun’ der. (Ebu davud, Vitir 29; Tirmizi, Birr 50; İbn Mace, Menasik 5)